در زمستان سال 1381 که برای بررسی نگارکندهای پیش‌تاریخی به یکی از دره‌های شمالی کوهستان جُغَتایْ در جنوب دشت جوین و روستای آزادوَر رفته‌بودم، با قطعه شهاب‌سنگی روبرو شدم که بر روی بوتهٔ خشکیده‌ای افتاده بود. سطح بالایی بوته‌ها همواره یکی از بهترین نقاط برای پیدا کردن شهاب سنگ است. چرا که تمایز و قابلیت تفکیک خوبی در قیاس با محیط مجاور دارد که آکنده از سنگ است و تشخیص یک شهاب‌سنگ در میان آنها به سادگی ممکن نیست. محیط‌های کویری و برفی نیز نمونه‌ایی دیگر از محیط‌های مناسب برای یافت شهاب‌سنگ است. […]
بایگانی تاریخ
کفتارها و خروسها
آینده از آنِ ماست و شب کفتارها رو به پایان است. خروسها را می‌بینی که بر دیوار جهیده‌اند و چشم به افق دارند؟ اینرا من نمی‌گویم. «درس‌های تاریخ» می‌گوید. آنان که تاریخ‌زدایی می‌کنند، نخستین قربانیان بی‌توجهی به درس‌ها هستند. کفتارها خیال می‌کنند می‌توان برای نبرد با روشنایی به جنگ خروسها رفت. اما هزاران سال است که نیاموخته‌اند پرتوهای روشنایی را خروسها نمی‌آورند. آنان فقط بانگ بامدادی‌‌اش را سر می‌دهند.
دری و دینار: پیشنهاد دو نام برای واحد پول رسمی کشور
در روزهای اخیر موضوع حذف چند صفر از واحد پول رسمی کشور و احیاناً تغییر نام واحد پول مجدداً مطرح گردیده است. نام ریال برای واحد پول رسمی کشور از واژه پرتغالی/ اسپانیائی رئال (Real) گرفته شده است. این نام که یکبار در زمان محمدشاه قاجار و بار دیگر در سال ۱۳۰۸ و در زمان رضاشاه بجای «قران» واحد پول رسمی کشور شد، واژه‌ای بود که استعمارگران اسپانیایی و پرتغالی در میان مستعمرات خود رواج داده بودند و در زمان نفوذ و حضور پرتغالیان در خلیج فارس، در منطقه خاورمیانه رایج گردیده بود. این نام هم‌اکنون واحد پول رسمی کشور ایران و چندین کشور دیگر همچون عربستان سعودی، عمان، قطر، یمن و برزیل است. با اینکه بیش از دویست سال از زمان محمدشاه و هشتاد سال از زمان رسمیت نام ریال در ایران می‌گذرد و این نام تاکنون بر روی میلیاردها قطعه اسکناس و سکه درج شده است، اما مردم به نحو حیرت‌انگیزی در قبال بکار بردن آن از خود مقاومت نشان داده و جز در اسناد رسمی و اداری از آن استفاده نکردند. نام ریال عملاً در گویش مردم ایران بکار نرفت و بنا به محرکی ناشناخته نتوانست جای سه نام قدیمی‌تر، یعنی «تومان/ تومن»، «قران» و «زار» (مخفف هزار) را بگیرد. چنانچه قرار بر تغییر نام واحد پول کشور باشد، شایسته است که نام پول رسمی کشور دارای خاستگاه زبانی و تاریخیِ باشد و گزینش نامی غیر ایرانی یا نامی جدید و نوآورانه در شأن جایگاه تاریخی و سابقه درخشان آن نیست. چرا که ایران از نخستین کشورهای دارای پول، و نخستین کشور پدیدآورنده پول سراسری در جهان باستان بوده و لازم است تا نام پول با رویکرد به این پیشینه تاریخیِ سزاوار برگزیده شود. شمش‌ها و حلقه‌های نقره‌ای که با ۲۷۰۰ سال قدمت در تپه نوشیجان ملایر پیدا شده و هر کدام وزن و شناسه خاصی داشته‌اند، نمونه‌هایی از این نخستین پول‌ها و ابزارهای واسط مبادلاتی در جهان هستند. […]
لوگوی حقوق بشر و انتساب نادرست به منشور کورش
ستاد حقوق بشر قوه قضائیه در توضیح نشان این ستاد گفته است که آنچه به زبان میخی نوشته شده، «فرازی از منشور حقوق بشر کورش» است. در این باره نیاز به یادآوری است که: ۱- تاکنون چیزی به اسم «زبان میخی» وجود خارجی نداشته است. آنچه که «میخی» می‌خوانندش، خط است و نه زبان. ۲- منشور کورش به خط و زبان بابلی نو (اَکَدی) نوشته شده است. خطی که در نشان دیده می‌شود، خط میخی فارسی باستان است. […]
تحمل مخالف
تازگی‌ها این عبارت را زیاد می‌بینم که: «من با تو مخالف هستم اما حاضرم جانم را بدهم تا تو حرفت را بزنی.» این عبارت در اصل بخشی از پاسخ ولتر به روسو بوده است. در عجبم که این عبارت در زبان مردمی در افتاده که واقعاً تحمل شنیدن کمتر از گل و کمتر از تعریف و تمجید را ندارند و کوچکترین انتقاد را با تهمت و سرکوب و انگ‌زدن پاسخ می‌دهند. آنچه واقعاً در میان ما متداول است، اینگونه است: «تو با من مخالف هستی و من حاضرم جانت را بخاطر این مخالفت بگیرم.»
زیورافزارهای باستانی قفقاز
مردمان شرق باستان به ویژه در عصر مفرغ و عصر آهن دلبستگی فراوانی به زیورافزارهای گوناگون و پر نقش‌ونگار داشته‌اند. آنان نه تنها از انواع و اقسام کانی‌های رنگین برای آرایش خود استفاده می‌کرده‌اند، که با بهره‌گیری از فلزاتی که به تازگی بدان دست یافته بودند، زیورآلات متنوعی می‌ساخته‌اند که تقریباً تمامی سطح بدن آنان را از نوک پا تا فرق سر می‌پوشانده است. در بهره‌گیری از زیورافزار هیچ تفاوتی میان زنان و مردان نبوده است و همه آنان به یکسان از تمامی زینت‌های ممکن و موجود استفاده می‌کرده‌اند. اما در این میان «کمربند» یک استثناء بشمار می‌رود و منحصر به مردان بوده است. کمربند علاوه بر اینکه بخشی از پوشاک مردانه بوده، نشانه و شاخصی برای موقعیت و مقام اجتماعی یا نظامی مردان بوده است. یکی از جالب‌ترین زیورآلات بسیاری از مردمان باستان، زنگوله‌هایی فلزی و زیبا بوده است که هم مردان و هم زنان بر گردن خود می‌آویخته‌اند و بر خلاف امروز مختص به حیوانات نبوده است. […]
Pathology of Persian Empire’s Ancient Heritage
Mr. Reza Moradi Ghiasabadi, an astroarcheologist and researcher in historian articles and 37 books about the ancient Iran’s archeology, and culture. He has authored books and articles about Iranian structures with engraved calendars, astrological calculations and symbols, squared-based arcs or chartaqi, old Avesta, astronomical hypotheses, Naqshe-Rostam Observatory, Aryan migration, and other topics. In recent years, he has mostly concentrated on the ancient Iranian calendrical structures with astronomical inscriptions that show sunrises and sunsets at the beginning of each season. They are in fact solar calendars of their own kind. Besides researches in such fields, he has also writhen articles about other cultural aspect of the ancient epigraphs or Persian inscriptions, ancient myth and feasts with astrological roots. […]
اندرز روباه
روباه بچگانش را همی گفت: از این طایفه آدمیان برحذر باشید که بی‌رحمند و آتشین‌مزاج. کردارشان به الکل می‌ماند؛ به تندی جوش آیند و به کندی سرد گردند. به جرقه‌ای کوچک شعله‌ور شوند و خود را با اطرافیان جملگی بسوزانند. نام درندگان به نیکی برند و نام احشام چون دشنام. سمی‌اند و دشمن باشند مر ذی‌حیات را. مست کنند و کور نمایند و هلاک گردانند جمله جنبندگان را. خدایی دارند از برای خود که هر فسق و فسادی را به تمامی گردن او اندازند و هر جور و جنایتی را تجلی خواست او دانند. از آنان برحذر باشید و تا توانید در فریبشان بکوشید که آنانند بهترین فریب‌خورندگان.
در تفاوت سلام و درود
گاه دیده می‌شود که «سلام» و «درود» را بجای یکدیگر بکار می‌برند و بجای سلام دادن، درود می‌گویند. اما این دو واژه معنا و کاربردی متفاوت دارند و نمی‌توان همواره آنها را معادل و همتراز با هم بر زبان آورد. سلام، نخستین خطابی است که در مواجهه دو شخص با یکدیگر بر زبان رانده می‌شود. این کلام را هر کس به هر کس می‌تواند بگوید و محدودیتی در بکارگیری آن وجود ندارد. سلام را می‌توان به هنگام روبرو شدن با دشمنان و بدکاران و دُژاندیشان نیز بر زبان آورد و حتی از نظر فقهی، در مقام جواب واجب است. سلام به معنا و مفهوم «ابراز صلح و آشتی» در کشورهای فارسی‌زبان تداول دارد و در کشورهای عربی‌زبان عموماً کلمه «مرحبا» برای این منظور بکار برده می‌شود. اما درود، نه به صرف مواجهه دو شخص با یکدیگر، که به هنگامی بیان می‌شود که یکی از طرفین، کاری بزرگ یا پسندیده و شایسته انجام داده باشد و طرف دیگر در مقام بزرگداشت و قدردانی و آفرین‌گویی به او «درود» گوید. در نتیجه، گویندهٔ درود تنها یکی از طرفین است و برخلاف سلام نیاز به جواب متقابل ندارد. […]
عشق زمینی و آسمانی
عشق زمینی واقعیت است و زیبا، عشق آسمانی دروغ و است و زشت.
دیدار انقلاب تابستانی ۱۳۹۰ در چارتاقی نیاسر، دوغاب سیمان بر جان چارتاقی
چارتاقی بتخانه آتشکوه نیز وضعیت بهتری ندارد و مرمت‌هایی که در یکسال اخیر بر روی آن انجام شده، بیش از آنکه بتوان نام مرمت بر آن نهاد، شایسته نام ویرانگری، شلختگی و کارهای سرسری و بی‌مطالعه است که بدست اشخاص نابلد، بی‌اطلاع و بدون احساس مسئولیت سپرده می‌شود. بخش‌های وسیعی از این چارتاقی را با «سیمان» اندود کرده و حتی دوغاب سیمان را بر روی سازه ریخته بودند. آن چنان که کسی سطل دوغاب سیمان را بر دست بگیرد و به روی دیوارها بپاشد و از بالای آن به پایین سرازیر کند. زبانم از توضیح و شرح بیشتر چنین اعمالی ناتوان است و قادر به بیان این رنج نیستم. فقط می‌توانم آرزو می‌کنم که هر چه زودتر شرّ بعضی اشخاص در سازمان میراث فرهنگی از سر این بناها کوتاه شود که هیچ عامل دیگری تا این اندازه در تخریب یادمان‌های کهن و گرانقدر ایران‌زمین نقش نداشته است و ندارد. […]
