رویدادنامه نبونید- کورش (که نخستین ترجمه فارسی متن کامل آن در اینجا منتشر میشود)، واپسین نمونه از سنت دیرین نگارش رویدادنامههای متکی بر گاهشماری در بینالنهرین است. این کتیبه به ثبت رویدادهای سال نخست پادشاهی نبونید (۵۵۶/ ۵۵۵ پیش از میلاد) تا سال نخست پادشاهی کورش بر بابل (۵۳۹/ ۵۳۸ پیش از میلاد) میپردازد و در زمان پادشاهی کورش و پیش از منشور معروف او نوشته شده است. این سند با اینکه بسیار کوتاه و آسیبدیده است، از چند جهت اهمیتی فراوان دارد: […]
منشور نبونید: کتیبه آخرین شاه بابل
نَبونید (نَبونیدوس) آخرین شاه در سنت پادشاهی بابل است که پس از شکست از کورش هخامنشی، به پادشاهی او و استقلال کشورش پایان داده میشود. او به مدت هفده سال از سال ۵۵۶ تا سال ۵۳۹ پیش از میلاد شاه بابل بود.
نبونید، روحانی (و بقولی فرماندارزادهای) بود که بدون تبار شاهانه و با گزینش مجمع روحانیان به پادشاهی انتخاب شده بود. مادر او کاهن نیایشگاه سـیـن (خدای ماه) در شهر سیپار بود و خود او نیز به پیروی از مادر، شیفتگی و دلبستگی فراوانی به خدای ماه داشت. این دلبستگی شدید به سین و دوری گزیدن از پرستش مردوک به عنوان خدای بزرگ که از محتوای منشور او هویدا است، واکنشها و نارضایتیهایی را در بابل فراهم آورده بود.
نبونید، شخصیتی عجیب و تا اندازهای جذاب داشت. او فاقد تواناییهای لازم در امور کشورداری و سپاهیگری بود و دلبستگی چندانی نیز بدان نشان نمیداد. کارها و مشکلات کشور را به اطرافیان خود میسپرد و به هنگام حمله سپاه کورش، تمام امور و تصمیمگیریها را به پسرش بُـلـشَـصَـر واگذار کرد در حالیکه پیش از آن نیز مدتی به نفع همین پسرش از سلطنت کنارهگیری کرده و به مدت ده سال در تِـمـا، واحهای در بیابانهای میان بابل و مصر اقامت گزیده بود. احساسات و عواطف رقیق و گاه شاعرانه او در بیان سخنان و درددلهایی خطاب به سین و دیگر خدایان بخوبی آشکار است. […]