استفاده از نام و هویت مخفی (که با نام مستعار یا تخلص تفاوت دارد) در اینترنت رواج روزافزونی یافته است. هر روزه نامههای متعددی به دستم میرسد که فرستنده آن ناشناس است و انتظار دریافت پاسخ نیز دارد. کسی که از نام واقعی استفاده میکند، انتظار دارد که با نامهای واقعی مراوده و مکاتبه داشته باشد. اشخاصی که از نام و هویت مخفی استفاده میکنند، بهتر است مراودات خود را به همینگونه اشخاص محدود سازند و انتظاری بیش از این نداشته باشند. بدیهیترین و نخستین آداب و اصول نامهنگاری حکم میکند که نام گیرنده در بالای نامه و نام فرستنده در زیر آن نوشته شود و در صورتی که گیرنده آشنایی قبلی با فرستنده ندارد، توضیح مختصری نیز بدان اضافه شود.
اینترنت برای کسانی که با نام واقعی فعالیت میکنند، یک دنیای مجازی و پنهانکاری نیست، بلکه یک رسانه و ابزار ارتباطی جدید و مدرن است که نمیخواهند از امکانات آن سوءاستفاده کنند.
علاوه بر این تصور میکنم کسانی که در زمینههای تاریخی و فرهنگی با نام و هویت مخفی ظاهر میشوند، چیزی برای پنهان کردن دارند. سکهای دو رو یا اشخاصی با نقابهای متعدد هستند که با هر نقاب به دنبال منافع گوناگون و گاه متناقضی هستند. فعالیتها و منافع این عده در زندگی واقعی معمولاً در نقطه مقابل فعالیتهای آنان با هویت مخفی و مجازی است. شگفت است که بیشتر مدعیان میهندوستی نیز همین شیوه را بکار میبندند و دانسته نیست که میهندوستی و علاقه به تاریخ و آثار باستانی و محیط زیست چه مغایرتی با هویت حقیقی دارد.
وجود نقاب موجب میشود که برخی از این عده، واهمهای از سخنان خود نداشته باشند و مسئولیت اظهارنظرهای خود را به عهده نگیرند. آنان بیمحابا به خود اجازه میدهند که سخنان ناپسند و هرگونه اتهامی را خطاب به اشخاصی با هویت واقعی بر زبان آورند. در حالیکه اتهام و حتی انتقاد با نام مخفی و بدون پذیرفتن مسئولیت نوشته، کاری پسندیده و اخلاقی نیست. اینان بدون هیچ نگرانی و دغدغهای آثار دیگران را بدون رعایت حقوق و رضایت مؤلف در سایتها و وبلاگهای خود منتشر مینمایند و در عین حال از رعایت حقوق بشر و راستی و انسانیت سخن میرانند.
بجز این عده، اشخاصی نیز هستند که از باب موافقت و همراهی با کسی از نام مخفی استفاده میکنند. اینان کسانی هستند که با پنهان داشتن هویت واقعی خود و با نام مخفی مطالبی مینویسند و کسی را تشویق و تحریک به انجام دادن کاری میکنند. چنین رفتاری به این معناست که دیگران سپر بلای ما شوند تا ما بدون پرداخت هیچ هزینهای و تقبل هیچ مسئولیتی به مقصود خود نائل آییم.
با این حال نمیتوان گفت که همگان موظف به استفاده از نام واقعی هستند. اما بدیهی است که دیگران نیز حق دارند با آنان وارد گفتگو نشوند و یا به ایمیلها و پیغامهای آنان پاسخ ندهند.
آنچه در بالا نوشتم شامل حال همه نمیشود. بسیارند کسانی که به دلایلی موجه از نام مخفی استفاده میکنند، اما آداب آنرا نیز رعایت مینمایند.