پیش از این با کوششهای فراوان آقایان سهیل خسرویپور و جلال حجتی فهیم و خانم مانا طلوعیفر در زمینه زبان فارسی و نیازهای امروز آن آشنا بودهایم. وبسایت «زبان فارسی» با انبوه نوآوریها و اخبار و گفتگوها و تلاشهای فراوان آن برای پاسداشت زبان فارسی و لازمههای فنی امروزین آن، نرمافزار «ویراسباز» که یک ابزار ویرایشگر برخط و رایگان زبان فارسی است، و نیز نوشتارهای گوناگون آقای حجتی فهیم و از جمله «آسمان تاریخ در دو بیت: پژوهشی نجومی در شاهنامه» که در پاسخ به دستکاریهای آقای فریدون جنیدی در متن شاهنامه فردوسی نوشته شده بود.
اکنون آقای جلال حجتی فهیم خبر دادهاند که کوشش چندین ساله ایشان در نوشتن برنامهای که بتواند نوشتههایی به دو خط فارسی و سیرلیک تاجیکی را به یکدیگر تبدیل کند به پایان رسیده و نسخه اولیه آن منتشر شده و در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است. این کار ارزنده آقای فهیم علاوه بر اینکه موجب اطلاع و آگاهی مردمان دو کشور همزبان از حال و روز خود و مطالعه آثار یکدیگر میشود، موجب همبستگی بیشتر آنان نیز خواهد شد.
بدیهی است که رسیدن این نرمافزار به وضعیت کاملاً بینقص راه دشواری را در پیش رو دارد. این دشواری در اصل به تفاوتهای آوایی زبان فارسی رایج در ایران و زبان فارسی-تاجیکی رایج در تاجیکستان، افغانستان و ازبکستان مربوط میشود. چرا که ادای مصوتهای کوتاه و بلند در این دو با یکدیگر متفاوت است و حتی گاه مصوتهای آ و -ُ جای یکدیگر را میگیرند. برای مثال تاجیکان نامواژه تاجیکستان را به شکل تُجِکِستُن (Тоҷикистон) تلفظ میکنند. نمونهای از یک وبسایت تاجیکی با ترجمه انگلیسی و روسی را در اُموزگُه (آموزگاه) ببینید که اخبار آموزش و پرورش تاجیکستان را منتشر میکند (چنانکه دیده میشود در آنجا نیز سایتهای دولتی را تبدیل به پایگاهی تبلیغاتی برای مدیران خود میکنند).
آقای حجتی فهیم این نرمافزار را در وبسایتی اختصاصی منتشر کردهاند و خبر دادهاند که از روز چهارشنبه هفته جاری فعالیت خود را آغاز خواهد کرد و اکنون در حال انجام آخرین ویرایشهای لازم هستند. ایشان با سخنانی انساندوستانه، کار خود را با جمله «قدمی در راه نزدیکتر کردن انسانهایی که در فراسوی مرزها به یک زبان سخن میگویند» آغاز کرده و با جمله «به امید داشتن جهانی بی مرز و برابر برای همه» به پایان بردهاند. ایشان همچنین با نگرشی انسانی و بدور از گرایشهای تمامیتخواهانه و ویرانگر یادآور شدهاند: «این تارنما و پدیدآورنده آن از هر نگاهی که زبانی را وسیلهای برای فخر فروختن و زبانی را موجب تحقیر گویندگان آن بداند، بیزار و برکنار است.»
ضمن سپاس و قدردانی و بهترین آرزوها برای ایشان و زحماتی که برای پاسداشت زبان فارسی و نزدیکی مردم به یکدیگر تقبل کردهاند، تقاضا میکنم دستاورد ایشان را در این نشانی ببینید، از آن استفاده کنید و به دیگران نیز خبر بدهید: برگردان سیرلیک به فارسی.