از سخنرانی در همایش انجمن نجوم آماتوری ایران به مناسبت روز بزرگداشت خواجه نصیر طوسی: بسیار خوشوقتم که امروز به مناسبت همایش بزرگداشت خواجه نصیر طوسی در گردهمایی دوستداران نجوم سخن میگویم. روز گرامیداشت دانشمند بزرگی که در ایران بیش از هر جای دیگر ناشناخته است و آثار بیهمتایش در ایران کمتر از کشورهای دیگر ترجمه و منتشر شده است. دانشمندی که «زیج ایلخانیِ» تألیفشده به همت او، دارای تابعهای مثلثاتی و هیئت، و معادلههای تعدیل زمان و سیارات با دقتی چشمگیر است، جدولهای او برای زمانهای میانگین تقویمی، مختصات ستارگان، خورگرفت و ماهگرفت و اختلاف منظر، با محاسبات و نوآوریهای شگفتی همراه است که مؤلفان «فرهنگ زندگینامه علمی دانشمندان» (نیویورک ۱۹۸۱؛ ترجمه فارسی، تهران ۱۳۷۴) او را «معرف تنها الگوی ریاضی جدیدِ حرکت سیارات میدانند» و بر این باورند که کتاب «تذکره فی علم الهیئه» از راه ترجمه مترجمان بیزانسی بر کوپرنیک اثر گذاشته و بجز فرضیه خورشید مرکزی، دربردارنده تمامی تازههای نجوم کوپرنیکی است. دانش نجوم در کشوری تا این اندازه افول کرده است که چنین نامآورانی را در تاریخ خود دارد. […]
بایگانی تاریخ