اکنون هفت سال از کشف تمدن باستانی جیرفت و غارت گسترده تپهها و گورستانهای آن میگذرد. غارتی که منجر به فروش هزاران اثر بیهمتای این تمدن نویافته در حوزه «هلیل رود» و خروج آنها از کشور شد. به همراه بیشماری اشیای تقلبی مشابه آنها.
همچنین اکنون شش سال از آغاز کاوشهای جیرفت و تپههای «کُنار صندل» جنوبی و شمالی به همت دکتر یوسف مجیدزاده و گروه همکاران ایشان میگذرد. کاوشهایی که منجر به شناسایی یکی از کهنترین تمدنهای تاریخ بشری شد. تمدن و فرهنگی که در بردارنده آثار شاخص هنری و معماری، و تنوعی از هنرمندان و صنعتگران بوده است. هنرمندان و صنعتگرانی که پادشاه دولت- شهر سومری «اوروک» برای ساخت بناها و آثار بزرگ هنری، آنان را به سومر فرا میخوانده است. فرهنگ و تمدنی که یافتههای شش فصل کاوش هیئت باستانشناسی جیرفت از آن، منجر به تغییر بسیاری از منابع مسلم انگاشته و دادههای باستانشناختی از سیر تطور و تکامل تمدن بشری و لزوم بازنویسی آنها خواهد شد.
روز پایانی دومین همایش بینالمللی جیرفت در تهران، هجدهم اردیبهشت ۱۳۸۷
عکس از آقای بهزاد فرهانیه
نخستین همایش جیرفت در سال ۱۳۸۳ برگزار شد و امسال دومین همایش بینالمللی تمدن جیرفت (کهن تمدن شرق) به ریاست علمی آقای مجید زاده در روزهای شانزدهم تا بیستم اردیبهشت با پشتیبانی فرهنگستان هنر در تهران و کرمان برگزار شد.
این همایش در روز شانزدهم اردیبهشت در تالار آسمان وابسته به فرهنگستان هنر (در انتهای خیابان زعفرانیه) افتتاح شد و تا روز هجدهم اردیبهشت، به مدت سه روز در تهران ادامه پیدا کرد و سپس بخش دوم آن در عصر روز پنجشنبه در کرمان (تالار اتاق بازرگانی) برگزار شد. روز پایانی همایش نیز به بازدید از کارگاههای کاوش اختصاص داشت.
بیست و دو سخنران در این همایش بیادماندنی موضوعهای گوناگون تمدن جیرفت و حوزه هلیلرود را تحلیل و بررسی کردند. نگارنده نیز این افتخار را داشت تا به خواست آقایان دکتر یوسف مجیدزاده و دکتر محمد میرشکرایی با مقاله «گزارش مقدماتی از سنگنبشته نویافته کنچرمی» در این همایش شرکت کند.
دکتر هالی پیتمن (دانشگاه پنسیلوانیا)، غیاث آبادی
عکس از آقای بهزاد فرهانیه
برخی از مقالات همایش دوم باستانشناسی جیرفت به ترتیب ارائه به شرح زیر است:
پیوتر استنکلر (Pioter Steinkeller): «مَرهَشی» و فراسوی آن، چشمانداز تاریخی جیرفت.
جلال الدین رفیع فر: مطالعه مقدماتی تکنولوژی و کاربرد ادوات سنگی در کُنار صندل.
ریتا رایت (Rita Wright): توالی سرامیک در عصر مفرغ فلات ایران.
جان کرتیس (John Curtis) رئیس خاورنزدیک موزه بریتانیا: اشیای نوع جیرفت در موزه لندن.
هانری پال فرانکفورت (Henri-Paul Francfort): سنگهای سیاه در کرمان و آسیای مرکزی.
رضا مرادی غیاث آبادی: سنگنبشته نویافته کن چرمی.
مارگارتا تنبرگ (Margareta Tengberg): مردم و گیاهان در دره هلیل رود در دوره مفرغ.
مرجان مشکور: اقتصاد مکانهای شهری حوزه هلیل رود.
راجر ماتیوز (Roger Matthews): احشام کوهاندار جیرفت.
وندی ماتیوز (Wendi Matthews): معماری و محیط ساختمانی در جیرفت.
محمد میرشکرایی: سکاهای هومنوش در حوزه فرهنگی جنوب شرق ایران.
وستا سرخوش کرتیس: جیرفت، نمونه عملیاتی مشترک بین موزههای ملی و ترویج فرهنگ ایرانی.
اکرم غلامی: سفال کُنار صندل.
یوسف مجیدزاده: الواح جیرفت و خاستگاه نظام خط نوشتاری ایلامی.
هالی پیتمن (Holly Pittman): هنر دوره مفرغ در ایران، فصلی جدید از کُنار صندل.
نادر علیداد سلیمانی: گورستان قلعه کوچک.
کاوشهای جیرفت و مطالعات همهجانبه پیرامون آن هنوز در آغاز راه است. بیگمان آشنایی با دستاوردهای فرهنگ و تمدن جیرفت (که در متون سومری با نام «اَرَتَه/ارتا» از آن یاد شده است) میتواند چشم جهانیان را از بینالنهرین به سوی این منطقه بازگرداند و باردیگر نقش مردمان سرزمینهای ایرانی را در پیشرفت دانش و فرهنگ بشری بازگو کند.