اکنون هفت سال از کشف تمدن باستانی جیرفت و غارت گسترده تپهها و گورستانهای آن میگذرد. غارتی که منجر به فروش هزاران اثر بیهمتای این تمدن نویافته در حوزه «هلیل رود» و خروج آنها از کشور شد. به همراه بیشماری اشیای تقلبی مشابه آنها. همچنین اکنون شش سال از آغاز کاوشهای جیرفت و تپههای «کُنار […]
کتیبه کفترلی: دومین سنگنبشته نویافته به خط هندسی در ایران
دومین کتیبه صخرهای به خط هندسی به همراه شمار فراوانی از نگارههای شکارچیان، جانوران اهلی و شکاری در دشت اخترآباد شهریار شناسایی شده است. (در باره آشنایی با خط هندسی و نخستین کتیبه صخرهای بدست آمده از این خط بنگرید به گزارش مقدماتی «سنگنبشته کنچرمی»).
مدتی پیش، آقای رحیمی (مدیر پایگاه میراث فرهنگی شهریار) از پیدایی نگارکندهایی در شهریار باخبرم کرد و سپس از روی لطف مرا به دیدار آنها برد. پس از دیدار و بررسی این صخرهکندهای آکنده از نگارههایی که نمونههای مشابه فراوانی از آنها در نواحی گوناگون دیده میشود، به وجود چندین نشان ویژه خط هندسی که در سنگنبشته کنچرمی نیز دیده شده بود، پی بردم و به این ترتیب دومین کتیبه صخرهای به این خط در ایران شناسایی شد. کوه کفترلی (کفترلو) در شهریار به خاطر در برداشتن کتیبهای باستانی که تنها یک نمونه مشابه با خود را در سراسر کشور دارد، دارای اهمیتی ویژه است که لازم است تا با مطالعاتی فراگیر به بررسی و معرفی آن پرداخت. […]
کتیبه کنچرمی: اولین سنگنبشته نویافته به خط هندسی در ایران
در بهار سال گذشته، با گزارشهای شفاهی مردمان محلی نواحی شرقی کردستان از وجود نگارکندهایی در نزدیکی روستای «کَـنچَـرمی» در شمال شهر بیجار باخبر شدم. آن گفتارها به اندازهای روشنگر نبود تا بتوان تشخیص داد که آیا در آن ناحیه، با سنگنگارهای روبرو خواهیم شد یا با سنگنبشتهای. تصمیم گرفتم که پیش از سفر به منطقه، آگاهیهایی از آن بدست آورم. موضوع را با برخی از دوستان و صاحبنظران در میان نهادم. اما هیچکدام از آنان، نام و گزارشی از چنین نگارکندی را نشنیده و نخوانده بودند. در تیرماه سال ۱۳۸۴ با راهبلد جوانی از اهالی همان روستا بنام رحیم کنچرمی، موفق شدم تا به دیدار آن صخرهکند بروم و عکس و گزارشهایی مقدماتی از آن تهیه کنم. […]
تپه آنو
آنـو/ اَنَـو (En: Anaw/ Ру, Тадж: Анав) تپهای باستانی با پیشینه هفت هزار سال به وسعت تقریبی یک هکتار در نزدیکی روستایی به همین نام که در فاصله دوازده کیلومتری جنوب شرقی شهر «اشک آباد» (منسوب به نام «اشک/ ارشک»، نخستین شاه اشکانی) در جمهوری ترکمنستان امروزی و در دامنه شمالی رشتهکوههای «کوپَـت» (کوپت داغ) جای دارد. (اشک آباد در ایران به نام نادرست «عشق آباد» معروف شده است).
نخستین کاوشها در تپههای دوگانه شمالی و جنوبی آنو توسط کشورشناس روس آ. و. کوماروف آغاز شد و در سال ۱۹۰۴ هیئتی از دانشگاه فیلادلفیا به سرپرستی ر. پومپلی این کاوشها را ادامه داد. کاوشهای آنو در سال ۱۹۰۵ با تلاش و. اسمیت دوام یافت و آنو را به عنوان یکی از نخستین جایگاههای آغاز کشاورزی و کشت و ذرع در جهان معرفی کرد. حفریات آنو مجدداً در سال ۱۹۴۷ آغاز و توسط باستانشناس روس در هیئت مشترک باستانشناسی ترکمنستان جنوبی ادامه پیدا کرد. این حفاریها را از سال ۱۹۴۹ ب. آ. لیتوینسکی به عهده گرفت و در سال ۱۹۵۲ به ب. آ. کافتین و آنگاه به هیئتی زیر نظر ب. م. ماسون واگذار شد که به آگاهیهای بسیاری دایر به همه دورههای فرهنگ آنو منجر شد و اطلاعاتی گرانبها از تاریخ نخستین گروههای یکجانشین بشری به دست داد. […]