گاه دیده می‌شود که «سلام» و «درود» را بجای یکدیگر بکار می‌برند و بجای سلام دادن، درود می‌گویند. اما این دو واژه معنا و کاربردی متفاوت دارند و نمیتوان همواره آنها را معادل و همتراز با هم بر زبان آورد.
سلام، نخستین خطابی است که در مواجهه دو شخص با یکدیگر بر زبان رانده می‌شود. این کلام را هر کس به هر کس می‌تواند بگوید و محدودیتی در بکارگیری آن وجود ندارد. جواب متقابل آن نیز در عرف جامعه لازم است. سلام به معنا و مفهوم «ابراز صلح و آشتی» در کشورهای فارسی‌زبان تداول دارد و در کشورهای عربی‌زبان عموماً کلمه «مرحبا» برای این منظور بکار برده می‌شود.
اما درود، نه به صرف مواجهه دو شخص با یکدیگر، که به هنگامی بیان می‌شود که یکی از طرفین، کاری بزرگ یا پسندیده و شایسته انجام داده باشد و طرف دیگر در مقام بزرگداشت و قدردانی و آفرین‌گویی به او «درود» گوید. در نتیجه، گویندهٔ درود تنها یکی از طرفین است و برخلاف سلام نیاز به جواب متقابل ندارد.
سلام را به هر کس می‌توان گفت اما درود را به هر کس نمیتوان گفت و همیشه و همواره نیز به یک شخص نمیتوان گفت.
در متون ادبیات فارسی و از جمله در آثار فردوسی، نظامی گنجوی، ناصرخسرو، اسدی توسی، خاقانی، سعدی، دقیقی و کسایی مروزی، واژه درود دقیقاً معادل و هم‌معنای با سلام نیست؛ بلکه همتراز با «آفرین»، «تهنیت»، «تحیت» و «صلوات» است. چنانکه صلوات را نیز نمیتوان همچون درود در جای سلام و خطاب به هر کس بکار برد:
ز یزدان و از ما بر آن کس درود / که تارش خرد باشد و داد پود فردوسی
بدان شارسان اندر آمد فرود / همی داد نیکی دهش را درود فردوسی
ز دارنده بر جان آن کس درود / که از مردمی باشدش تار و پود اسدی توسی
هزاران درود و دو چندان تحیت / ز ایزد بر آن صورت روح پرور ناصرخسرو
علاوه بر نکات بالا، سلام و درود از نظر بار عاطفی و جلوۀ احساس و خاطره با یکدیگر متفاوت هستند. «سلام» دریایی از احساسات و خاطره‌های زیبا و دلنشین و دوست‌داشتنی را در دل هر کسی بیدار می‌کند که در دامان پرمهر خانه و خانواده بزرگ شده و بالنده شده است. سلام سرشار است از خاطرات پدر و پدربزرگ‌ها و مادر و مادربزرگ‌ها، و لحظات پرخاطره‌ای که مادربزرگ با لب‌های خندان و پرمهر، آغوشش را به روی بچه‌ها و نوه‌ها می‌گشود و دل‌انگیزترین خوشامدهایی را بکار می‌برد که اغلب با «سلام» آغاز می‌شد.
اما «درود» فاقد تمامی خاطرات و محبت‌ها و عاطفه‌های خانوادگی است و بیشتر تحت تلقین و القای مجریان تلویزیون‌های داخلی و خارجی بکار می‌رود. «درود» از زمان انقلاب متداول شده و در بهترین حالت یادآور وقایع سیاسی انقلاب است و مرگ بر شاه و درود برخمینی. محبت و صمیمت و قدرت عظیمی که در سلام وجود دارد، در درود وجود ندارد.
در تفاوت محافظه‌کاری با ملاحظه‌کاری
۱۱ آبان ۱۳۹۱
«محافظه‌کار» به کسی گویند که منافع یا مصالح خود را در حفظ وضع موجود می‌بیند و می‌کوشد تا آن وضعیت را به هر نحو ممکن حفظ کند و تغییر و اصلاحی در آن رخ ندهد. اما «ملاحظه‌کار» به کسی گویند که اهل احتیاط و میانه‌روی و آهسته‌روی است و از خطر کردن امتناع دارد. نقطه مقابل محافظه‌کاری «اصلاح‌گری» است و نقطه مقابل ملاحظه‌کاری «افراط‌گری». اخیراً متداول شده که «ملاحظه‌کار» را به اشتباه «محافظه‌کار» خطاب می‌کنند که لازم است به تفاوت مهم بین این دو مفهوم توجه شود تا بجای یکدیگر بکار نروند.
در تفاوت توهین با ریشخند
۱۹ مرداد ۱۳۸۸
توهین با ریشخند فرق دارد. ریشخند (یا همان دست انداختن و پاسخ و نقد مسخره‌آمیز و توأم با طنز و هزل) از دیرباز یکی از ارزش‌های بنیادین در روشنگری بوده است. «ریشخند» در همراهی با «شک» و «انتقاد» سه عنصر اساسی و کهن روشنگری هستند.
همچنین بنگرید به:
گفتارهایی درباره سوءاستفاده‌های نژادپرستانه از زبان فارسی
هویت‌زدایی از انسان‌ها با تصفیه و تحریف نام‌های جغرافیایی در ایران
آسیب‌های فرهنگستان به علم و به زبان فارسی
چو ایران نباشد تن من مباد: تحریف شاهنامه فردوسی برای مقاصد ناسیونالیستی
آریاگرایی و نسل‌کشی فرهنگی به بهانه گسترش زبان فارسی و وحدت ملی
